حکم زکات

حکم زکات…
توضیحات علامه آیت الله سید ابوالفضل برقعی ( رحمه الله) در تفسیر آیه/۴ سوره مبارکه لقمان.
الله متعال می فرمایند:
الم ﴿١﴾ تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْحَکِیمِ ﴿٢﴾ هُدًى وَرَحْمَهً لِّلْمُحْسِنِینَ ﴿٣﴾ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُم بِالْآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿۴﴾

ترجمه :
الف لام میم* (۱) اینست آیات کتاب دارای حکمت (۲) در حال که هدایت و رحمت است برای نیکوکاران(۳) آنانکه نماز را بر پا می‌‌دارند و زکات می‌دهند، و فقط ایشان به عالم دیگر یقین دارند(۴) ایشان بر هدایتی از پروردگارشان بوده و آنان فقط، رستگارند(۵).

نکات : «هُدًى وَرَحْمَهً» به دو وجه قرائت شده به نصب بنابر اینکه حال باشند و به رفع که خبر مبتدای محذوف باشد یعنی؛ هو هدی و رحمه. و کلمه : « الْحَکِیمِ » صفت الکتاب است و بمعنی ذو الحکمه می‌باشد مانند: «عِیشَهٍ رَاضِیَهٍ» که بمعنی؛ ذات رضا می‌باشد. در سوره بقره «لِلْمُتَّقِینَ» فرموده، و در اینجا « للمُحْسِنِینَ » زیرا در اینجا رحمت اضافه شده، و «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ»، و احسان بالاتر از اتقاء است. « وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ » دلالت بر اهمیت زکات و پرداخت آن دارد.
و از رسول خدا صلی الله علیه وسلم نقل شده که فرمود :
«أمرت أن أقاتل الناس حتی یشهدوا أن لا إله إلا الله و أن محمدا رسول الله و یقیموا الصلاة و یؤتوا الزکاة».
یعنی؛ مأمورم که با مردم قتال کنم تا شهادت دهند به وحدانیت خدا و اینکه محمد رسول خداست و نماز را بر پا دارند و زکات را بدهند.
و در نامه‌ای که آن حضرت به اهل عمان نوشته آمده است که :
«من محمد رسول الله إلی أهل عمان أما بعد؛ فأقروا بشهادة أن لا إله إلا الله و النبی رسول الله و أدوا الزکاة و احضروا المساجد و إلا غزوتکم».
یعنی؛ از محمد رسول خدا بسوی اهل عمان، اما بعد؛ اقرار نمائید به شهادت اینکه لا إله إلا الله و اینکه من رسول خدایم و زکات ادا کنید و به مساجد حاضر شوید و گرنه با شما جنگ خواهم کرد.
صریحا فرموده؛ زکات باید بدهید. و زکات تطهیر اموال نیز هست چنانکه علی بن الحسین؛ در صحیفه سجادیه از خداوند توفیق می‌خواهد که :
«أن نخلص أموالنا من التبعات و أن نطهرها بإخراج الزکوات»
یعنی؛ خدایا ما را توفیق ده که اموالمان را از تبعات خالص نمائیم و آنها را با اخراج زکات ها پاک نمائیم.
و چنانکه علاوه بر قرآن از اخبار نیز استفاده می‌شود زکات در همه چیز می‌باشد.
و در نهج البلاغه باب حکم، حضرت علی؛ فرموده :
«حصنوا أموالکم بالزکاة»، و نیز فرموده : «لکل شئ زکاة».
و از انس بن مالک روایت شده که می‌گفت :
«فرض محمدا فی أموال المسلمین فی کل أربعین درهما درهم».
یعنی در اموال مسلمین از هر چهل درهم درهمی زکات است.
و نیز رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمود :
«فیما سقت السماء أو سقی سیحا العشر و فیما سقی بالغرب نصف العشر».
یعنی زکات در آنچه بوسیله آسمان یا آب جاری آبیاری شود یک دهم است و در آنچه بوسیله دلوهای بزرگ آبیاری شود یک بیستم است.
و از ابو بصیر روایت است که گفت:
به حضرت صادق؛ عرض کردم : «هل فی الأرز شئ؟ فقال نعم ثم قال : إن المدینة لم تکن یومئذ أرض أرز فیقال فیه، ولکنه قد جعل فیه و کیف لا یکون فیه و عامه خراج العراق منه».
یعنی؛ از حضرت صادق سئوال شد آیا در برنج هم زکات باید داد؟ فرمود : آری، آنگاه فرمود : مدینه در آن روزی که زکات وضع می‌شد برنجزار نداشت تا گفته شود زکات بر آن واجب است، ولیکن خدا در برنج زکات قرار داده است و چگونه در آن زکات نباشد و حال اینکه تمام خراج عراق از برنج است.
جای بسی تأسف است که ملت ما زکاتی را که خدا واجب نموده نمی‌دهند و بجای آن وجوه مجعوله می‌دهند، و خود را مسلمان هم می‌دانند!

نویسنده : علامه برقعی (رحمه الله) شیعه ی هدایت یافته به اهل سنت وجماعت